Enerjide arz güvenliğinin sağlanması, dışa
bağımlılıktan
kaynaklı risklerin azaltılması, iklim değişikliği ile
mücadelenin
etkinliğinin artırılması ve çevrenin korunması hedefleri
çerçevesinde,
enerji üretiminden kullanımına kadar olan süreçte
verimliliğin
artırılması, israfın önlenmesi ve enerji yoğunluğunun
azaltılması
amacıyla bir dizi adım atılmaya hazırlanılıyor.
Alınan bilgiye göre,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Elektrik
İşleri Etüt İdaresi
tarafından hazırlanan ''Enerji Verimliliği Strateji
Belgesi
Taslağı'' görüşleri alınmak üzere, kurum ve kuruluşların
görüşüne
açıldı.
Taslakta, kişi başına enerji kullanımı yüksek, aynı zamanda
da birim
yurt içi hasıla başına az enerji kullanan ülkeler arasında
yer almanın
temel amaç olduğu, bu amaç doğrultusunda; 2023 yılında,
2000 yılı ABD
doları değeriyle ve 1998 GSYH serisiyle bin dolarlık
GSYH için yaklaşık
282 litre petrol eşdeğeri birincil enerji
kullanımının 225 litreye, 1
dolarlık GSYH için, 0,53 kilovatsaat
(kWh) civarında olan elektrik
kullanımının ise 0,45 kWh'e
indirilmesinin temel hedef olarak kabul
edildiği belirtildi.
Taslağa
göre bu hedeflere ulaşmak için, sanayi, hizmetler ve konut
sektörlerinde
standardına uygun enerji yönetimi uygulanacak, sertifikalı
enerji
yönetici sayısı 2012 yılı sonuna kadar 5 bin kişiye çıkarılacak
ve
faaliyetteki OSB'lerde enerji yönetim birimleri kurulacak.
Bu
bağlamda, bu yıl içinde EİEİ işbirliği ile TSE tarafından enerji
yönetimi
konusunda zorunlu standart çıkarılacak ve uygulanması için
gerekli
mevzuat düzenlemesi yapılacak.
-VERİMLİLİK
ARTIRICI
PROJE FAALİYETLERİ-Meslek odalarının,
üniversitelerin ve enerji verimliliği danışmanlık
şirketlerinin
(EVD) yetkilendirilmesi ile söz konusu faaliyetler sanayi,
hizmetler
ve konut sektörlerinde yayılacak.
2012 yılı sonuna kadar, kamuda,
ağır sanayide ve ticari binalarda
tasarruf potansiyelleri ve
verimlilik artırıcı önlemler belirlenmiş
olacak. İşletmelerin enerji
yoğunluğunu azaltmak üzere ikişer yıllık
hedefler koymaları zorunlu
tutulacak.
Sanayi ve hizmetler sektörlerinde, verimlilik artırıcı
projelerin
(VAP) ve enerji yoğunluğunu azaltmayı taahhüt eden
gönüllü anlaşmaların
EİEİ bütçesinden desteklenmesine devam
edilecek, ayrıca
ulusal/uluslararası fonların yönlendirilmesine
çalışılacak.
-ELEKTRİK SEKTÖRÜNDE
ENERJİ
VERİMLİLİĞİ-Elektrik enerjisi üretim tesislerinde
verim gözetilecek, atık
enerjiden yararlanılacak, iletim kayıpları
azaltılacak, yerinden enerji
üretimi özendirilecek ve talep tarafı
yönetimi uygulanacak.
Bu bağlamda, termik santralların lisanslama
sürecinde asgari çevrim
verimi ve atık ısılardan yararlanılması
(bölge ısıtması veya
kojenerasyon) ile ilgili kriterlere yer
verilecek.
Yüksek verimli kojenerasyon tesisleri veya yenilenebilir
enerji
kullanımı ile yerinden üretim yapılarak ulusal şebekeden
talebin
azaltılması, dengeleme ve uzlaştırma piyasası kapsamında
özendirilecek.
Toplu Konut İdaresi, toplu konut projelerinde
yenilenebilir enerji
kaynaklarını analiz ederek konut maliyetinin
yüzde onunu geçmeyen
uygulamaları yapacak.
-BİNALARDA
ENERJİ
PERFORMANSI-Mimari, ısı yalıtımı, ısıtma
ve soğutma sistemi ve elektrifikasyon
konularındaki standartları,
asgari performans kriterlerini ve asgari
uygulamaları sağlamayan
yeni yapılarak ruhsat verilmeyecek. Binalarda
''Enerji Kimlik
Belgesi'' uygulanacak, mevcut konularda ısı yalıtımı ve
diğer
verimlilik artırıcı uygulamalar ile birlikte sürdürülebilir
ekolojik
yapılar özendirilecek.
2023 yılında, en az 10 milyon konutun asgari
standartlara uygun
olarak yalıtımı yapılmış olacak.
-ULAŞIMDA ENERJİ
VERİMLİLİĞİ-Toplu
taşımacılık yaygınlaştırılacak ve gelişmiş trafik sinyalizasyon
sistemleri kurulacak, şehir içi ulaşım güzergahlarının planlamasında
enerji
verimliliği öncelikle gözetilecek.
Bu bağlamdaki mevzuat
düzenlemelerinde şu tedbirlere yer
verilecek;-Yüksek
motor hacimli binek aracı vergisinin yükseltilmesi,
-Araçlarda enerji
verimliliği etiketi uygulanması ve etiketli
araçlardan köprü ve yol
ücreti alınmaması,
-Yıl içerisinde ücretsiz toplu taşıma gün
sayısının artırılması,
-Sürücü eğitimlerinde enerji verimliliğine yer
verilmesi,
-Demiryolu ve deniz taşımacılığının özendirilmesi,
-Topografyası
uygun bölgelerde bisiklet güzergahlarının düzenlenmesi,
-Kamu
kuruluşlarındaki 15 yılını doldurmuş araçların trafikten
kaldırılması.
-KARBON BORSASI
KURULACAK-Kamu
kuruluşlarının bina ve tesislerinde enerji tüketimi,
faaliyetleri
olumsuz etkilemeksizin azaltılacak ve 2015 sonuna kadar
kamu
sektöründe en az yüzde 15 tasarruf sağlanacak.
Enerji verimliliğinde
kamu desteklerinin yanı sıra, banka
kredilerinin yönlendirilmesi,
uluslararası fonlardan yararlanılması ve
Türkiye'de ''karbon
borsası''nın kurulması yönünde çalışmalar yapılacak.
2011 yılı ilk
yarısı sonuna kadar karbon borsası konusunda ayrı bir
strateji
belgesi hazırlanacak.
Enerjinin arz ve talep tarafındaki emisyon
gelişiminin yönetilmesi
için ''Enerji ve Çevre Kurulu''
oluşturulacak.
-ENERJİ VERİMLİLİĞİ
ÇALIŞMALARI-Bu
arada birkaç yıl önce başlayan enerji verimliliği (ENVER)
kapsamında
yapılan çalışmalar sonucu; sanayi, hizmetler ve konut
sektörlerinde
başlatılan enerji yönetimi uygulaması kapsamında,
sertifikalı
enerji yöneticisi sayısı bin 750 kişiye ulaştı.
Beyaz eşyada 2008
yılında satışa sunulan ''A'' ve üzeri etikete sahip
enerji verimli
ürünlerin toplam satış içindeki payları: buzdolabında
yüzde 75,
çamaşır makinalarında yüzde 90, bulaşık makinalarında yüzde
95,
fırınlarda yüzde 65 ve klimalarda yüzde 23 oldu.
Kompakt flüoresan
lamba satışları, 2004 yılındaki 4 milyon dolarlık
seviyesinden 2007
yılında 20 milyon dolara ve 2008 yılında 32 milyon
dolara ulaştı.
Isı,
su, ses ve yangın yalımını içine alan yatılım sektörü, 225
üretici,
62 ithalatçı ve bin 100'ü aşkın uygulamayı firma ile 3,3 milyar
dolarlık ciroya ulaştı.
Leyla Ataman/AA